Om de kaart te vergroten a.u.b. op het vakje in de linkerbovenhoek klikken! De grotere kaart opent op een nieuwe pagina.
4 januari 2021
“Vadertje Rijn”
De rivier de Rijn ontspringt op de grens tussen de Zwitserse Kantons Uri en Graubünden in de buurt van de Oberalppas: in een van de kleinere bergmeren ten zuiden van de bergpas, het Tomameer. Na een lange reis door Duitsland mondt de Rijn uiteindelijk bij Hoek van Holland uit in de Noordzee! Maar een gedeelte van het water stroomt ook langs Arnhem – daar heet de rivier de Neder-Rijn…
Op verschillende punten van de loop van de Rijn (in Zwitserland) ben ik geweest of heb ik gewandeld: een mooie belevenis. Even een overzicht.
Ik ben tweemaal in de buurt van het gebied waar de Rijn ontspringt geweest: op de Oberalppas, waar een beetje out-of-place een replica van de oude vuurtoren van Hoek van Holland is geplaatst om de verbinding tussen bron en monding aan te geven: de eerste keer toen ik op 21 september 2018 met de Glacierexpress (die ook wel liefdevol betiteld wordt als “de langzaamste sneltrein ter wereld“) van Brig naar Chur reisde, en de tweede keer toen ik op 27 september 2019 vanuit Andermatt over de Höhenweg naar de Oberalppas ben gewandeld en ik de vuurtoren van dichtbij heb kunnen bekijken…
Vanaf de Oberalppas stroomt de nog jonge Rijn door een indrukwekkende kloof, die Rheinschlucht, of in het Reto-Romaans van die streek: de Ruinaulta. De diepe kloof (ongeveer 400 meter diep en 13 kilometer lang) is ontstaan doordat de Rijn in vele duizenden jaren zich een weg geschuurd heeft door het kalksteen van een grote rotsverschuiving van ongeveer 10.000 jaar geleden (de “Flimser Bergsturz” genaamd). Het mooiste zicht op deze witgrijze, steil oprijzende bergwanden en het helderblauwe water van de Rijn heb je vanuit de trein!
-
- Tussen Ilanz en Reichenau: het Rijn-Ravijn – de “Rheinschlucht” of in het Reto-Romaans “Ruinaulta”
-
- Tussen Ilanz en Reichenau: het Rijn-Ravijn – de “Rheinschlucht” of in het Reto-Romaans “Ruinaulta”
Vanaf Chur stroomt de Rijn door een vrij breed dal, dat door zijn bijzondere microklimaat heel geschikt is voor wijnbouw. Iets stroomopwaarts van het stadje Sargans buigt de rivier af naar het noorden en vormt daar de grens tussen het Vorstendom Liechtenstein en Zwitserland. Etappe 2 van de Groene Route van de langeafstandswandeling Via Alpina loopt van Vaduz naar Sargans – deze heb ik op 22 juli 2017 afgelegd: er is een prachtige houten overdekte (voetgangers-)brug over de Rijn. Vanaf de Zwitserse oever heb je een indrukwekkend uitzicht op het Kasteel van Vaduz.
De Rijn mondt uit in het Bodenmeer, dat de grens vormt tussen Oostenrijk in het oosten, Duitsland in het noorden en Zwitserland in het zuiden. In Konstanz, aan de westelijke kant van het Bodenmeer, ligt het punt waar de Rijn officieel bevaarbaar wordt: bij de brug over de beginnende Rijn staat het bord met kilometerraai “0”. Bij Hoek van Holland staat het bord met kilometerraai “1031”, dus de rivier heeft nog een lange weg te stromen!
Op 7 juni 2019 heb ik over het gedeelte van de Rijn tussen Konstanz en Schaffhausen gevaren – een idyllische tocht met als hoogtepunt de watervallen bij Schaffhausen…
-
- Schaffhausen: zicht op de watervallen met een rondvaartbootje op de voorgrond en het Schloss Laufen (rechts)
-
- Schaffhausen: zicht op de watervallen van de Rijn vanaf de bovenloop
Na dit watergeweld is de Rijn bij Bazel al veel breder en rustiger! Op een zomerse dag, het was op 22 juni 2018, had ik een stop-over in Basel, een zonnige, al heel oude en gezellige stad. Ik ben toen ook met de Fähre, het kleine pontje, de rivier overgestoken vanaf de rechteroever, het stadsdeel dat Kleinbasel genoemd wordt, naar de linkeroever, de wijk St. Alban. De zon scheen en de lucht was blauw – een feestje dus!
Na deze trip stroomafwaarts van de Rijn, eigenlijk een soort tocht “down memory lane“, wordt het tijd voor nieuwe verhalen!
Wat leuk Pauline! De oorsprong van de Rijn!!. Ben benieuwd!
Hartelijke groeten,
Ben benieuwd naar meer avonturen in de lage landen !
Wat leuk en leerzaam.
Pauline,
Het Bodenmeer en de waterallen van Schaffhausen zijn heel aangename jeugdherinneringen, en natuurwonderen, die ik op oudere leeftijd met evenveel plezier terug zag.
Pauline,
De Rijn heb ik ook als hoge, smalle stortbeek gezien in de buurt van Savognin. Oorverdovend geraas… Als het ware een aankondiging van toekomstige bewondering en belangrijke scheepvaart op de verdere rivier. Daverende aubade!
SCHAFFHAUSENS WATERVAL
Europa ’s geliefde rivier de Rijn
maakt bij stad en hevelwand een glijbaan,
breed, zacht glooiend. Wie mag zijn schuimlied verstaan?
Nevel zweeft dansend omhoog, verspreid en fijn.
Het ijle wit fluistert: “Terwijl ik verdwijn,
sieren regenbogen mijn vloeiend vergaan,
duiken en veren tijdens hun samengaan
met zonlicht, willen steeds oogwenkers zijn.”
De kleurrijke lucht roept volle roeiboten
naar twee rotsen, binnen de waterschreeuw;
daarop staan mensen, onder verbaasde geeuw.
Adem halende stenen vergroten
de stem der draaikolken en windstoten:
“Hier wentelt onverstoorbaar elke eeuw.”