Gorizia: een wandeling door de stad

Om de kaart te vergroten a.u.b. op het vakje in de linkerbovenhoek klikken! De grotere kaart opent op een nieuwe pagina.

---

16 mei 2018

Gorizia: een rondje door de stad en over de grens

Vanochtend was het ontbijt weer even uitgebreid als in Triëst, maar toch weer anders: niet meer de gegrilde aubergines en courgettes of de geschaafde venkel van Signore Stefano, maar ingelegde groenten, zoals zoetzuur van paprika (agrodolce di peperoni) of paddenstoelen in olie (funghi sott’olio), die hier lekkerder zijn dan dat ik ze kan maken, grote niet zure groene olijven en wel zure augurkjes. Natuurlijk ook de nodige zoetigheden, maar waar is de citroentaart…?! Nu kan ik nog even mijn eisen stellen, straks is het weer gewoon één dubbele bruine boterham met kaas met twee kopjes Lungo koffie – of ga ik door met die sterke espresso…?

Gesterkt door dit maal liep ik de stad in, zonder echt plan. Met enige zelfspot zei ik tegen mezelf, dat dit zo wel gemakkelijk is: als je geen vaste route hebt, kun je ook niet verkeerd lopen!

Mijn eerste doel was het Castello dat naar men vermoedt uit de 11e eeuw stamt en dat sindsdien vele malen verwoest, herbouwd en uitgebreid is. Het torent op een hoge rots boven de stad uit.

Vlakbij staan een museum (o.a. met het Museum over de Eerste Wereldoorlog) en een kapel uit 1398, de Cappella di S. Spirito. Op een bord bij de hoge muren van het Castello staat een plattegrond van het complex.

Boven de toegangspoort prijkt de gevleugelde leeuw van S. Marco. Bij de schietgaten liggen de grote stenen kogels nog opgestapeld…

Het uitzicht vanaf de burcht is prachtig: je kunt de gehele omgeving overzien. Diep beneden ligt de Chiesa di S. Ignazio uit 1654 met de dubbele torens voorzien van uienspitsen.

Toen ik bij de Piazza della Vittoria aankwam, vond ik de kerk nog imposanter dan van veraf. Het kerkinterieur is ook indrukwekkend qua inrichting en kleur.

Op de Piazza della Vittoria staat ook de beroemde Neptunusfontein, ontworpen door Nicolò Pacassi (1716–1790). Er stonden hekwerken met doek omheen; werklieden waren druk bezig met de restauratie. Ik was dan ook verbaasd om te zien dat, toen ik ’s avonds nog even een glaasje ging drinken bij een van de vele tentjes op het plein, zich een heleboel mensen verzameld hadden rondom de fontein. Er was eerst een optreden van een breakdance groep, en later kwamen er toespraken en live muziek. Het bleek die avond de officiële afronding van de restauratie te zijn! De fontein stond daarna te baden in het floodlight.

Mijn zwerftocht ging verder naar de Piazza Transalpina, het Plein van de Transalpina spoorlijn. Niet alleen de naam, maar ook de geschiedenis daarachter trok mij daarheen: het gaat over de vervaging van de grens tussen Italië en Slovenië, met als peildatum 1 mei 2004, de dag waarop Slovenië tot de Europese Unie toetrad. Aan de Sloveense zijde van de grens ligt de plaats Nova Gorica – aan de Italiaanse zijde van de grens ligt Gorizia. Beide plaatsen waren tot 2004 van elkaar gescheiden door wederom het IJzeren Gordijn. Er is veel te zien op het stationsplein: niet alleen het grote statige stationsgebouw uit 1906, maar ook de panelen met informatie over hetgeen zich heeft afgespeeld tussen 1947 (toen de grens tussen Italië en het toenmalige Joegoslavië dicht, maar dan ook echt dicht, ging) en 2004 (toen Slovenië bij de Europese Unie kwam).

Vanaf de Italiaanse kant ziet het er zo uit:

Vanaf de Sloveense zijde ziet het er zo uit:

De Tweede Wereldoorlog was niet de eerste keer in de 20e eeuw dat er gestreden is om Gorizia. Ook in de Eerste Wereldoorlog werden grote verwoestingen aangericht. Dit wordt duidelijk op een van de informatieborden, waarvan hieronder enkele foto’s. Het stationsgebouw ziet er anno 2018 weer monumentaal uit.

Er is een mozaïek op de grond rondom een metalen ronde plaquette, die de opengemaakte grens tussen Gorizia en Nova Gorica symboliseert: stenen zijn vreedzaam in een wijde kring weggesprongen.

In dit kader is de plaquette die in de Via Roma, vlakbij de Piazza della Vittoria, aan een muur hangt opmerkelijk. Er staat een tekst op, die Paus Johannes Paulus II in 1992 heeft uitgesproken over Gorizia, waarin hij het belang van open grenzen tussen het Latijnse Europa en het Slavische Europa benadrukt.

In het stationsgebouw is ook Caffè Bordo gevestigd, waar ik neerstreek voor een kopje koffie. Was ik net een beetje beter aan het worden met mijn “Italiaans met handen en voeten”, kreeg ik een drankenkaart in het Sloveens! Met behulp van een handige vertaalwebsite Sloveens-Engels (PONS) kreeg ik de cappuccino die ik wilde: een fonetisch uitgesproken Kapučino.

Een klein “glossarium” van de koffiekaart:

• mali kava = een kleine koffie
• kava z mlekom = koffie met melk
• kava s smetano = koffie met slagroom
• bela kava = “witte” koffie, dus caffè latte
• cimetom = kaneel
• brez = zonder
• ječmenova kava = gerstekoffie

Daarna liep ik door het gebouw naar de andere kant. Daar kwam juist een goederentrein de tunnel uit en reed het station binnen. Het was een diesellocomotief; de lijn is niet geëlektrificeerd. Je kunt vanaf hier helemaal naar Bled in noordwestelijk Slovenië rijden – ja, echt iets voor de spoorromanticus!

Via een grote omweg kwam ik uit bij het prachtige “Palazzo Coroni Cromberg” uit 1593. In het Koetshuis is een museum gevestigd. Het park is indrukwekkend – men was nog druk bezig met het herinrichten van het park. Ik ben daarom verder gelopen.

Niet alleen in dit park, maar op vele plaatsen in Gorizia is er groen in overvloed aanwezig – in bedoelde en onbedoelde zin, zoals de vijgenbomen die hier als onkruid uit de burchtmuren groeien!

Op de terugweg naar het hotel kwam ik door het Parco della Rimembranza, een park met herinneringsmonumenten aan de Eerste en Tweede Wereldoorlog, Er staat een monument voor de gevallenen op zee uit de Tweede Wereldoorlog; het anker is van de kruiser Gorizia, vernoemd naar deze stad. Verder zijn er monumenten voor de Alpini en voor de burgers van Gorizia die niet uit de vernietigingskampen en uit Joegoslavië zijn teruggekeerd.

In het midden van het park is een rechthoekige vijver met bloemperken aan weerszijden. Het monument wekt eerst de indruk van letterlijk een puinhoop. Het is als het ware een dubbel oorlogsmonument… In 1923 heeft men een ronde tempel gebouwd ter nagedachtenis aan de gevallenen van de Eerste Wereldoorlog. Dit herinneringsmonument is door de Duitsers in 1944 vernield. Na de Tweede Wereldoorlog heeft men de brokstukken laten liggen als nieuw monument. Een foto van het oorspronkelijke gebouw staat erbij.

Hierna was het niet ver meer naar het hotel. Er is zoveel te zien in deze stad – alleen daarom zou ik er graag nog eens terugkomen. Morgen ga ik door met mijn tocht over de Via Alpina: het eerste gedeelte van Etappe B5 van Gorizia naar Cormòns.