Op de website van de eerste versie van de Via Alpina werden de etappes van de vijf Routes uitgewerkt, voorafgegaan door een korte inleiding van de Route. Hieronder staat de vertaling van die inleidingen.

De Rode Route (Etappes R1–R161)

161 etappes, meer dan een heel wandelseizoen, door de acht landen: Italië, Slovenië, Oostenrijk, Duitsland, Liechtenstein, Zwitserland, Frankrijk en Monaco

De Rode Route is een verbindingsroute tussen de acht Alpenstaten. Zij steekt meerdere malen de “Alpenhoofdkam” over om Triëst via Beieren en Liechtenstein met Monaco te verbinden.
De wandelaar kan onderweg vooral in de talrijke natuurgebieden en Nationale Parken de dimensie van de Alpen als grootste Europese natuur- en ecosysteem beleven en de veelzijdigheid van fauna, flora en landschappen ontdekken.
De Route komt langs vele van de hoogste bergtoppen: Triglav, Drei Zinnen, Hochfeiler, Zugspitze, Silvretta, Bernina, Mont-Blanc, de gletsjers van de Vanoise, de Barre des Ecrins… Maar ook de steden aan of in de buurt van de Route (Triëst, Monaco, Feldkirch, maar ook Innsbruck en Briançon) met hun rijke culturele erfenis kunnen worden gezocht. Ver van alle drukte loopt de Route door de afgelegen dorpjes in de Julische en Karnische Alpen, Tessin en de Westelijke Alpen.
De Via Alpina loopt van Triëst, waar zich de meest verscheidene culturele invloeden vermengen – Illyrisch, Romeins, Slavisch, Venetiaans, Habsburgs… – tot aan het Vorstendom Monaco, dat zich tussen de zee en de bergen uitstrekt en op zijn grondgebied buitengewoon vele historische en culturele bezienswaardigheden kent, maar ook hoogstaande recreatiemogelijkheden biedt.
Houten chalets en stenen hutten, berghutten, levendige dorpen en stadjes wisselen elkaar af.
De Rode Route is ook een route van talen; zij getuigt van de historische rol van Alpenpassen als belangrijkste handelswegen. De dialecten houden zich niet aan staatsgrenzen: langs de Via Alpina worden Duits, Italiaans, Frans, Sloveens, maar ook Romantsch, Ladinisch, Walser, Franco-Provençaals en Occitaans gesproken.
De Route steekt 44 keer landsgrenzen over, maar ook grenzen van de geschiedenis, waar ruïnes van militaire bouwwerken er aan herinneren dat onze vreedzame bergen al te vaak schouwtoneel van lange veldtochten waren.

Bergmassieven: Julische Alpen – Karawanken – Karnische Alpen – Dolomieten – Zillertaler Alpen – Tuxer Alpen – Karwendel – Wetterstein – Lechtaler Alpen – Allgäu – Rätikon – Silvretta – Rhätische Alpen (Graubünden/Ortler) – Lepontische Alpen (Lombardije/Tessin) – Walliser Alpen – Berner Alpen – Chablais – Mont-Blanc – Grajische Alpen (Aostadal/Vanoise) – Dauphiné – Cottische Alpen (Queyras/Monviso) – Maritieme Alpen – Laag Piemonte – Ligurische Alpen

Klik a.u.b. hier voor de Etappes van de oorspronkelijke Rode Route en de Nederlandse vertaling van de inleidingen tot de Etappes R1-R161.

De Paarse Route (Etappes A1-A66)

66 etappes door drie landen: Slovenië, Oostenrijk en Duitsland

De Paarse Route leent zich voor het ontdekken van de oostelijke Kalkalpen, van de Karawanken tot in het Duitse Allgäu. In het hart van de Triglav splitst hij zich van de Rode Route naar het oosten af.
Ver van de bekendere wandelroutes, sluit deze Route over calcaire hoogvlakten en door bossen aan op negen van de tien langeafstandswandelingen door Oostenrijk: hierdoor wordt de Via Alpina in een netwerk van wegen geïntegreerd dat tot aan Wenen en aan de grenzen met Hongarije, Slovakije en de Tsjechische Republiek leidt.
Een Route die “oververzadigd” is aan culturele bolwerken zoals de Abdij van Seckau, de Stift Admont, waar de grootste kloosterbibliotheek ter wereld te vinden is, en het Wereldcultuurerfgoed Hallstatt-Dachstein.
In Beieren loopt de Via Alpina grotendeels over de Maximilansweg, die herinnert aan het oversteken van de Alpen door Koning Maximilian II van Beieren in het jaar 1858.
De Route verbindt talrijke toeristische trekpleisters met elkaar, zoals bijvoorbeeld het Nationale Park Berchtesgaden rondom de Königssee, de paleizen van Koning Ludwig II (de zoon van Koning Maximilian) en ook kerkelijke gebouwen uit vooral het tijdperk van de Barok en Rococo.

Bergmassieven: de Oostelijke Julische Alpen – Steiner of Kamnische Alpen – Karawanken – Steirische Alpen – Niedere Tauern – Dachstein – Salzburger Alpen – Berchtesgader Alpen – Chiemgauer Alpen – Beierse Voralpen – Ammergauer Alpen – Allgäu.

Klik a.u.b. hier voor de Etappes van de oorspronkelijke Paarse Route en de Nederlandse vertaling van de inleidingen tot de Etappes A1-A66.

De Gele Route (Etappes B1-B40)

40 etappes door drie landen: Italië, Oostenrijk en Duitsland

De Gele Route brengt de wandelaar vanaf zeeniveau tot op 2.000 meter hoogte, vanaf de Adriatische kust tot aan de alpenweiden van Allgäu, van het bijeenkomen van verschillende culturen in Bolzano tot aan de onaangetaste natuur in het Lechtal, van de ooit uit de oceaanbodem opgerezen Dolomieten tot aan het thuis van Ötzi, “de Man uit het IJs” van Similaun: een tocht vol contrasten.
Bij de start in Triëst wordt het landschapsbeeld bepaald door talrijke bouwkundige monumenten uit verschillende stijlperioden en door voor de karstgebieden karakteristieke natuurverschijnselen, zoals grotten, bergkloven en beken.In de zuidelijke Karnische Alpen kruist deze Route meerdere traditionele wandelroutes tussen Friaul en Karinthië; daardoor zijn er meerdere mogelijkheden om rondwandelingen te maken tussen de Rode en de Gele Route van de Via Alpina.
In het hart van de Dolomieten loopt deze Route door de beroemde Bergmassieven Marmolata en Rosengarten.
In Bozen/Bolzano aangekomen, dé multiculturele Alpenstad bij uitstek, richt de Via Alpina zich naar het noorden. Het is mogelijk om via een verbinding in westelijke richting het Nationale Park Stilfser Joch te bereiken en op deze manier aan te sluiten op de Rode Route langs de zuidkant van de Alpen.
Op het Niederjoch (3.019 meter) bereikt de Route het hoogste punt van de Via Alpina, vlak bij de plek waar “Ötzi” gevonden werd.
Een markante verandering in landschap voltrekt zich door het oversteken van het grootste gletsjergebied van Europa, de Ötztaler Alpen, voordat de Route de wandelaar meevoert naar de beboste hoogte van het Inndal.
Dan loopt de weg weer door het kalkgesteente, ditmaal door het Allgäu, waar veel bergboeren landbouw bedrijven. Daar komen ook de Gele, de Rode en de Paarse Routes van de Via Alpina samen in Oberstdorf in Beieren.

Bergmassieven: De Westelijke Julische Alpen – Karnische Alpen – Dolomieten – Ötztaler Alpen – Lechtaler Alpen – Allgäuer Alpen

Klik a.u.b. hier voor de Etappes van de oorspronkelijke Gele Route en de Nederlandse vertaling van de inleidingen tot de Etappes A1-A66.

De Groene Route (Etappes C1-C14)

14 etappes door twee landen: Liechtenstein en Zwitserland

De kortste afstand van de Via Alpina kan als zelfstandige tocht tijdens een vakantie worden gelopen dan wel als verkorting van het volledige traject van Triëst naar Monaco.

Met als vertrekpunt het qua oppervlakte op één na kleinste Alpenland, het Vorstendom Liechtenstein, steekt deze Route het Rijndal over en loopt dan langs een opeenvolging van de mooiste Alpentoppen. Iedere etappe leidt de wandelaar naar een ander dal.
De Route loopt door niet minder dan vijf kantons, waarbij de geologische en culturele veelzijdigheid duidelijk wordt. De Via Alpina komt ook langs de drie symbolische bergtoppen in het Berner Oberland: Eiger, Mönch en Jungfrau.
Het traject van de Groene Route is gelijk aan dat van de Zwitserse Nationale Route nr. 1, die vanaf het eindpunt Lenk nog met vier volgende etappen tot aan Montreux aan de oostelijke oever van het Meer van Genève loopt.

Bergmassieven: Rätikon – Alpen van Midden Zwitserland – Berner Alpen

Deze Route is geïntegreerd in de Via Alpina 2024 als Etappes 58 tot en met 78 (Sücka naar Lenk) – klik a.u.b. hier voor de uitwerking van deze etappes.

De Blauwe Route (Etappes D1-D61)

61 Etappes door drie landen: Zwitserland, Italië en Frankrijk

De Blauwe Route loopt van de gletsjers van de Monte-Rosa in Italië naar de rustige dorpjes in de Franse Zee-Alpen; zij volgt grotendeels de Grande Traversata delle Alpi door de Piemontese Alpen.
In het noordelijke gedeelte volgt de Blauwe Route het spoor van de Walser aan beide zijden van de Italiaans-Zwitserse grens. Dit volk trok in de 13e eeuw vanuit het oostelijke Rhônedal in het huidige kanton Wallis in Zwitserland naar de hooggelegen dalen van Vorarlberg in Oostenrijk tot aan de zuidhellingen van de Monte-Rosa in Italië. Nu nog treft men Duitstalige minderheden aan tot in Gressoney in het Aostadal.
Overheerst in de gebieden van de Walser vooral de veeteelt en de kaasmakerij, in zuidelijker richting vindt er vooral beweiding door schapen plaats: deze regio is nu nog steeds een gebied waar in de zomer duizenden dieren vanuit de Provence en de Povlakte naar de hooggelegen Alpenweiden trekken (de transhumance). De Via Alpina loopt door het zuidelijke en meest onherbergzame deel van het Nationale Park Gran Paradiso. Dit was destijds een laatste toevluchtsoord voor steenbokken, die van hieruit weer in het gehele Alpengebied zijn uitgezet.
Tussen het Susadal en de Maritieme Alpen komt de Route dicht langs de Franse grens en steekt zij die ook enige malen over. Er zijn talrijke mogelijkheden om de eigen wandelingen aan te sluiten op de Rode Route en plaatselijke wandelroutes.
Uit de hellingen van de Monte Viso in Piemonte, symbool voor de Zuidelijke Alpen en bolwerk van het alpinisme, ontspringt de rivier de Po. De dalen rondom de Monte Viso hebben in de 20e eeuw erg geleden onder de emigratie van de bevolking. Vandaag de dag worden pogingen ondernomen om door lokale initiatieven in het ecotoerisme en bijverdiensten de verlaten dorpen weer nieuw leven in te blazen.
De Blauwe Route van de Via Alpina gaat aan het eind verder aan de Franse kant om door de rustigste gebieden van het Nationale Park Mercantour het dorp Sospel te bereiken, waar zij aansluit op de Rode Route.

Bergmassieven: Walliser Alpen – Penninische Alpen – Cottische Alpen (Queyras/Monte Viso) – Maritieme Alpen

Klik a.u.b. hier voor de Etappes van de oorspronkelijke Blauwe Route en de Nederlandse vertaling van de inleidingen tot de Etappes D1-D61.